ASD (KALPTE DELİK)
Kalbin 4 odacığı vardır. Kalbin yapısının ayrıntılarını görmek istiyorsanız lütfen TIKLAYINIZ.
Kısaca anlatmak gerekirse kalbin içindeki odacıklara bakalım çünkü ASD hastalığı işte normalde birbirleri arasında anormal açıklık olmayan bu odacıklar arasındaki deliklerin hastalığıdır.
Öncelikle söyleyelim, kalpte hem temiz kan (oksijen içeriği fazla kan) hem de kirli kan (oksijen içeriği düşük kan) bulunuyor ve bu kanlar birbirine karışmıyor. Eğer bunlar birbirine karışsa kalpte bir bozukluk yani bir DELİK olduğu düşünülmektedir.
Bu kanlar birbirine karışmıyor çünkü kalp ODACIKLARA ayrılmış ve odacıklardan birbirine geçişler belirli bir kurallar altında olur. Kalpte 4 tane odacık mevcuttur:
Resimlerden de anlaşılacağı üzere,
Sağ Atrium ( Sağ Kulakçık ): Atriyum veya atrium zaten ODACIK demektir. Yani içinde kan olan bir odacık anlamındadır. Sağ denmesinin nedeni kalbin sağında olması, kulakçık denmesinin nedeni de kalbin ortasından daha yukarda bulunmasındandır. Sağ atrium içinde YALNIZCA KİRLİ KAN bulunur. Yani vücudumuzun üst kısmından yani baş, boyun ve kollardan gelen KİRLİ KAN, VENA KAVA SUPERİOR denen damarla (toplardamar, ven), vücudumuzun altından gelen kirli kan ise VENA KAVA İNFERİOR ile sağ atriumda toplanır. Vücudumuzun üstü demek, ayağa kalktığımızda kalp seviyesinin üstündeki organ ve dokular, vücudumuzun altı ise kalp seviyesinin altındaki doku ve organları tanımlamaktadır. Sağ atriumda toplanan bu kirli kan devamlı orada birikirse sağ atrium genişler ve belirli bir seviyeye gelince içindeki kirli kanı bir yere aktarması gerekir. İşte bu durumda sağ atrium odacığından kirli kan, TRİKÜSPİT KAPAKÇIĞI veya kapısı ile hemen altındaki odacığa geçer. Yani sağ atriumdaki kan artınca kapı açılır ve ayakta duran bir kişi düşünürsek hemen o odanın altındaki odaya geçer. Geçtikten sonra kapı kapanır. Bu kapı TİRKÜSPİT KAPAK tır ve yalnızca tek yönlü geçişe izin verir. O da sağ atrium'dan, diğer odaya yani SAĞ VENTRİKÜL'e. Sağ ventrikül de adı üzerinde kalbin sağ tarafındadır ama sağ atrium'un hemen aşağısındadır. Bu nedenle ona SAĞ KARINCIK da denir.
Pulmoner kapakçıktan geçen kirli kan (yani oksijen düzeyi düşük olan kan), akciğerin içindeki damarlara geçerler. Bu damarlar kılcal damarlara ayrılır ve akciğerde bulunan hava kesecikleri içindeki oksijen ile buluşmak için iyice kılcal hale gelir. Akciğerde nefes alınması ile biriken oksijenden yüksek hava, akciğerde bulunan binlerce ALVEOL denen hava keseciklerine dolar. Bu keseciklerin duvarlarının hemen arkasında ise biraz önce söylediğimiz kılcal damarlar vardır. Yani oksijeni yüksek hava ile oksijeni düşük kan arasında tek bir MEMNRAN vardır ve bu yapı sayesinde oksijeni yüksek yerden düşük yere yani havadan kana oksijen geçişi olur. Artık kanın oksijen düzeyi artmış hale gelir ve TEMİZ KAN adını alır.
Temiz kan, akciğerlerden PULMONER VEN yani AKCİĞER TOPLARDAMARI ile kalbin sol odasına yani SOL ATRİUM yani SOL KULAKÇIK a geçer. Burada da aynen SAĞ ATRIUMdaki gibi belirli bir şekilde toplanır ve yeterli basınca gelince, odanın kapısı yani MİTRAL KAPAK açılır ve temiz kan SOL VENTRİKÜLE yani SOL KARINCIĞA dolar.
SOL KARINCIK ise tüm diğer odacıklardan farklıdır. Odanın duvarı kalın kaslarla döşelidir. Bu adanın duvarında bu kadar kas olmasının nedeni, kasıldığı zaman vücudun her yerindeki hücrelere kan göndermesidir. Bu odacığın yani sol ventrikülün içinde oluşan basınç ile temiz kan AORT KAPAĞI açılarak önce AORT DAMARINA sonra bir ağaç dalları gibi dağılarak tüm hücrelere ulaşır.
İşte ASD yani atriyal septal defekt denilen bozukluk, kalbin sağ ve sol kulakçıkları arasında olan delik veya deliklerdir. Genellikle doğuştan ortaya çıkar, çok nadir ileriki yaşlarda tedavi sonucu veya yaralanmalar sonucu da ortaya çıkabilmektedir. Yani genel olarak hastalar ASD ile birlikte doğar ve sol kulakçıktaki temiz kan (basıncı daha yüksek olduğundan) aradaki delikten sağ kulakçığa geçer. Burda artan kan da sağ karıncığa ve oradan da akciğere geçer. Zamanla akciğere giden fazla kan ordada daha fazla hasara yol açar ve kalp büyümesi ne yol açar.
ASD NASIL TANINIR?
ASD si olan kişiler genellikle çocukluk çağıda sık akciğer enfeksiyonlarına yakalanırlar. Eğer kalpteki delik büyük ise çocukluk veya bebeklik çağında kalp yetmezliği şikayet ve bulguları başlar. Bunlar genellikle bebek ise emerken nefes darlğı, büyüme geriliği; çocukken ise oyun oynarken çabuk yorulma, nefes darlığı ve büyüme geriliği olarak kendini gösterir. Erişkinde ise efor sırasında yorugunluk hissi ve çarpıntılar görülebilir.
Hastalar muayene edilirse kalplerinde ÜFÜRÜM duyulur.
Kesin tanı için EKOKARDİYOGRAFİ ve gerekirse KATETER ile tanı konur.