Akut (Yeni oluşan) koroner sendrom (AKS) hastalarının taburculuk sonrası ölüm riski ve yeniden aynı şikayetle hastaneye yatış oranları yüksektir. Bu nedenle kronik (uzun süredir var olan) bir hastalık olarak AKS hastalarının uzun dönem takipleri çok önemlidir. Hastaların taburculuk sonrası risk değerlendirmeleri yapılmalı, tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri planlanmalıdır. AKS için hastanede başlanan tedavi taburculuk sonrası da devam ettirilmeli ve özellikle kan sulandırıcı ilaç 82 ayrı ilaç) tedavilerinin uzun dönem etkileri vurgulanmalıdır.
Kalp kasının canlılığın değerlendirilmesi ve gerektiğinde cihaz tedavilerinin planlanması da taburculuk sonrası takiplerde planlanmalıdır. Daha önemlisi de, hasta bu hastalığın kronik olduğunu anlamalı, buna göre de yaşam tarzı değişiklerini düzenlemelidir. Özellikle sigaranın bırakılması ve fiziksel aktivitelerin düzenlenmesi ile kalp sorunlarına bağlı ölümlerde anlamlı bir fayda sağlandığı bildirilmiştir.
AKS olan hastaların ve tedavi sonrası taburcu edilen hastaların 1 yıl içinde tekrar aynı şikayet ve bulgularla hastaneye tekrar başvurma oranı yaklaşık %10 dur. Yani neredeyse 10 hastanın biri tekrar 1 yıl içinde aynı durumda belki de daha kötü olarak tekrar hastaneye gelmektedir. İşte bu nedenle taburculuk sonrası takip, neredeyse tedavi kadar önemlidir, bu durumda yalnızca ilaç tedavisi değil, ilaç dışı tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri de düzenlenmelidir.
TABURCULUK DONRASI İLAÇ TEDAVİLERİ NE OLMALIDIR?
1- Kan basıncını kontrol altında tutan ilaçlar. Bu kan basıncı da AKS hastalarında 130-80 mmHg olmalıdır. Tansiyon ilaçları kullanabilirler.
2- Diyabet tedavisi: Hastada şeker hastalığı varsa , kanda bakılan HbA1c değerinin n fazla % 6.5 de tutulması için ilaç tedavisi verilebilir.
3- Kan yağlarına yönelik tedaviler: Bu hastalara taburculuk sonrası uzun süre kullanması gerekli olan yağ düşürücü ilaçlar, statin içeren ilaçlar verilir. kan LDL (Kötü kolesterol) düzeyinin 70 lerin altına düşmesi gerekmektedir.
4- Kan sulandırıcı ilaçlar: AKS geçiren hastalarda kan sulandırıcı tedavi ile yeniden AKS geçirme riski %25 azalmaktadır. Kullanılan ilk ilaç Aspirin olmalıdır ve en az doz olarak 75 mg, en fazla da 325 mg kullanılmaktadır. Diğer bir ilacımız ise Klopidogrel içerikli ilaçlardır ve bu ilaç da 1 sene boyunca kalp krizine bağlı ölüm risklerini %20 azaltmaktadır. Ayrıca Prasugrel ve Ticagrelor da kullanılabilir.
5- Beta-bloker ilaçları: kalp krizi sonrası taburculukta reçetede yazması gereken en önemli ilaçlardandır.
6- Kalsiyum bloke eden ilaçlar: Eğer yukarıda adı geçen BETA BLOKER ilaçlar kullanılamıyorsa kalsiyum bloke edici ilaçlar verilir.
7- Nitratlar: Göğüs ağrısı için kullanılır ve kalp damarlarını gevşetir.,
8- Anjiotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörü ve anjiotensin reseptör blokerleri: Hasta kalp krizi sonrası kalp performansı %40 altına düşerse ACE inhibitörü ilaçlarlar da tedaviye eklenmelidir.
9- Grip aşısı: AKS nedeniyle tedavi görüp taburcu edilen hastalar için grip aşısı önerilir.
TABURCULUK DONRASI İLAÇ DIŞI TEDAVİLERİ NE OLMALIDIR?
1- Kalp resenkronizasyon tedavisi: AKS hastalarında taburculuk sırasında eko yapılıp kalin performansı ölçülmelidir. Eğer EF denilen performans kriteri %35 in altında ve ilaç tedavisine rağmen kalp yetmezliği bulguları varsa ve kalp ritmi sinüs yani düzenli ise kardiyak resonkranizasyon yani bir nevi pil tedavisi önerilir.
2- ICD tedavisi: Bu da bir kalp pilidir. Kalp krizi sonrası kalp performansı %40 ve üzeri olmak şartıyla kendiliğinden taşikardi ve çarpıntı olan hastalara kullanılabilir.
TABURCULUK DONRASI YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ NE OLMALIDIR?
- Sigaranın bırakılması: Kalp krizi sonrası taburculuk döneminde en etkili korunma yöntemi sigaranın bırakılmasıdır. Sigara dumanı insanda kan pıhtısı oluşturan etkiye sahiptir. eğer sigara içmeye devam ederse taburcu olan hastanın tekrar hastaneye başvurma oranı, içmeyene göre 2 kat fazladır.
- Kaygının giderilmesi: Kaygı bozukluğu ve depresyon tedavi edilmelidir.
- Diyet: Akdeniz diyeti idealdir. kilo vermek gereklidir.
- Egzersiz: Günde en az 35-40 dakika düzenli yürüyüş gereklidir.