Allerji Testleri Nelerdir?

DERİ TESTİ

Deri prick testleri, aeroalerjenlere, gıdalara, bazı ilaçlara ve arı venomuna karşı immunglobulin (Ig)E aracılığıyla gelişen, astım, alerjik rinit, anafilaksi gibi hastalıkların tanısında kullanılan testlerdir. Deri prick testleri, uygulanmasının kolay olması, hızlı sonuç vermesi, ucuz ve güvenilir olması nedeniyle en uygun tanısal yaklaşım olarak kabul edilir. Alerjik yakınmalarla gelen hastalarda, ayrıntılı alınan öykü, hem semptomların alerjenle ilişkisini belirlemede hem de deri prick test için kullanılacak alerjen ekstresinin seçiminde önemlidir. Deri prick testi, alerjenin damlatılmasının ardından deride 1mm delik açılması tekniğidir. Alerjenle oluşan endurasyon çapı, negatif ve pozitif kontrolle kıyaslanır. Deri prick test sonucu, alerjeni saptamak kadar immunoterapi için alerjen seçimi açısından da değerlidir. Alerjik hastalıkların görülme sıklığı son dekatlarda gittikçe artmaktadır. Bu hastalıkların semptomlarından sorumlu alerjenin belirlenmesi için deri prick testi günümüzde yaygın olarak kullanılan güvenli bir metoddur.

DERİ İÇİ TESTLERİ

İntradermal testler genellikle, klinik olarak ciddi alerji şüphesinin olmakla birlikte, prik - puncture gibi testlerin negatif olarak sonuçlandığı durumlarda kullanılırlar. Genel olarak prik test, intradermal teste gore daha az duyarlılığa sahiptir. Diğer taraftan ise prik testin özgüllüğü, intradermal teste gore daha fazladır. Ilaç ve venom alerjisi gibi anafilaktik reaksiyonların doğru bir şekilde tanı konmasında, intradermal test, prik teste gore daha üstündür. Sistemik reaksiyonlara neden olma bakımından ciddi risk taşıması nedeniyle, intradermal test uygulamasının sadece deneyimli kişilerce ve merkezlerde yapılması gereklidir.

YAMA TESTLERİ

Yama testleri, alerjik kontakt dermatit tanısında yıllardır kullanılmaktadır. Alerjik kontakt dermatitli hastalarda tedavinin yönlendirilmesinde temel bir tanısal araç olan bu "klasik" yama testinin yanı sıra; diğer yama testleri de (atopi yama testi ve ilaç yama testi) atopik dermatit ile besin ve ilaç alerjilerinin nedenleri ve oluşumu üzerine çok değerli bilgiler vermektedir.

SOLUNUM TESTLERİ

Bronş hiperreaktivitesi, hava yollarının çeşitli uyaranlara verdiği abartılı yanıttır ve ekspiratuar hava akımlarının azalması ile karekterizedir. Tek başına ya da başka hastalıklarla birlikte görülebilse de astımın karekteristik özelliğidir. Spirometrik ölçümlerin normal olması astımı ve bronş hiperreaktivitesini dışlatmaz. Bronş provokasyon testleri ile bronş hiperreaktivitesinin değerlendirmesi gerekir. Bronş provokasyon testleri spesifik ve nonspesifik olarak iki grupta incelenir. Rutinde sıklıkla kullanılan nonspesifik bronş provokasyon testleridir. Bronşları direk ve indirek olarak uyaran birçok ajanla yapılabilmektedir. En çok tercih edilen ve önerilen yöntem "metakolin provokasyon testi"dir.

BESİN ALLERJİSİ TESTİ

Besinlere karşı gelişen IgE aracılı advers reaksiyonlar son yıllarda daha fazla tanı almaktadır. Bu durum hastanın öyküsü ve klinik bulgularla beraber deri prik test, spesifik IgE ölçümü ve besin provokasyon testlerinin yaygın olarak kullanılmasına bağlı olabilir. Uygun koşullarda ve deneyimli kişilerce yapılan besin provokasyon testi besin alerjisi tanısında altın standarttır. Bu test hem hastanın duyarlı olduğu besin maddesinin belirlenmesi ve dietinin düzenlenmesi hem de kazara alım ardından oluşabilecek istenmeyen reaksiyonların önlenmesi açısından değerlidir. Besin provokasyonları, açık, tek ve çift kör olarak yapılabilir ve alerji şüphesi olan gıda artan dozlarda hastaya verilir. Gıdanın verilmesi ardından klinik bulgular yoksa test negatif, reaksiyon gelişmişse pozitif kabul edilir. Test sırasında olası alerjik reaksiyonlar açısından müdahale edilebilecek uygun ortam sağlanmalı ve hasta yakından takip edilmelidir.

İLAÇ TESTLERİ

İlaç provokasyon testi, ilaç aşırı duyarlılık reaksiyonlarının tanısı ya da dışlanması amacıyla bir ilacın kontrollü bir şekilde hastaya uygulanmasıdır. Pozitif sonuç, hastada belirli ilaçların yasaklanmasını, negatif sonuç ise ilaç aşırı duyarlılık şüphesinden uzaklaşılmasını sağlar. İlaç aşırı duyarlılık reaksiyonlarının tanısı için 'altın standart' olarak kabul edilen bir metottur. En temel endikasyonlarından ilki, aşırı duyarlılık reaksiyonunu düşündürmeyen belirtiler ya da sübjektif semptomlar tarif eden hastalarda ilaç aşırı duyarlılık reaksiyonlarının dışlanmasıdır. İkinci endikasyon ise anamneze göre aşırı duyarlılık reaksiyonu geçirdiği düşünülen ancak söz konusu ilacın deri ya da in vitro testleri negatif saptanan hastalarda ya da ilaç için güvenilir deri testleri mevcut olmayan durumlarda tanının kesinleştirilmesidir. Ayrıca bazı hastalarda alternatif ilaçların bulunması amacıyla da provokasyon testleri uygulanmaktadır.