SICAKLARA DİKKAT
Aslında insan vücudu her çeşit doğa koşuluna adaptasyon göstermek için önce "fizyolojik" (kendi vücuduna zararsız, örneğin sıcakta "terleme") mekanizmalarını devreye sokar. Bunlar kişi için bir uyarıcıdır, yani vücut kişiye "terliyosun, hadi serin yere git!" emrini verir, amaç organizmayı korumaktır. Fakat eğer kişi sıcak ve/veya güneş gibi olumsuz şartlarda bulunmaya devam ederse, bu seferki vücudun tepkisi fizyolojik değilde "fizyo-patolojik" olur yani artık vücutta adaptasyon mekanizmaları bozulmaya ve zarar görmeye başlar. Vücudun uyarısını dikkate almayan kişinin sonu artık hastalıklarla yüzleşmektir.
Aşırı sıcaklar ve/veya güneş ışınları önümüzdeki yılların en önemli hastalık nedenlerinden biri olacaktır. Basit bir terlemeden ölüme kadar giden geniş bir spektrumda hastalanmalar baş gösterecektir. Bu cümledeki vurgular insanlarımızı korkutmak için değil de, önlem almaları ve vücutlarının verdiği sinyalleri iyi yorumlaması amacıyla yapılmıştır. Burada ozon tabakasının önemi veya kaç dercede ne olur gibi teknik bilgilerden çok, günlük hayatımızda aşırı sıcakta ne yapıp ne yapmamamız gerektiğini paylaşacağız.
Sıcak havalar ve özellikle ani mevsim değişimiyle gelen sıcak havalarda en ciddi risk grubu: bebekler, çocuklar, hamileler, yaşlılar ve tansiyon, şeker,kolesterol, kilo fazlası olanlar, kalp, damar hastalıkları... gibi kronik hastalıklara sahip kişilerdir. İlginç olarak aşırı spor yapanlar için de ciddi riskler bu havalarda kendini gösterebilir. Yanlızca bu risk grubunu değil aşırı sıcaklar hastalığı bulunmayan bireyleri de ciddi hastalıklarla yüzleştirebilir.
Aşırı sıcak ve sıcakta kalmaya devam eden kişilerde, ilk olarak vücuttan aşırı su ve elektrolit atılır, su vüsudun yaşam kaynağı iken, elektrolitlerde hayatın devamını sağlayan moleküllerdir. İşte sorun "basit" gibi görünen terlemeyle böyle başlar. Bu durum en çok yukarda belirttiğimiz riskli grupta sıkıntıya yol açar ama zamanla tüm toplumda da sorunlar başgösterecektir. Halk arasında "sıcak çarpması" olarak bilinen durumda, terleme, halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, denge bozulması, bulantı kusma, bilinç bulanıklığı, beyin ödemi, koma hatta ölüm bile görülebilir. Bu durumdaki kişiye, eğer bilinç açık ise, bulantı-kusma yoksa, hasta serin ortama alınıp, litre başına 1 çay kaşığı tuz ve karbonat karıştırılıp içirilmelidir. Sonra en yakın sağlık kuruluşuna hasta götürülmelidir. Bilinç kapalı ise hasta derhal sağlık kuruluşuna götürülüp damardan serum almalıdır ki kaybettiği sıvı ve elektrolit yerine konmalıdır.
Sıcak hava kalp ve damar hastalığı olanlar için de çok ciddi risk faktörüdür. Elektrolit kaybıyla ciddi kalp ritm bozuklukları, tedavinin bir parçası olan sıvı verilmesiyle düzelen bacakta toplardamar tıkanıklıkları, kandaki sıvının azalmasıyla akışkanlığı bozulan kanın damarları tıkamasıyla atardamar tıkanıklıkları ve kalp krizi, bozulan elektrolit ve sıvı dengesiyle artan kalp kapak hastalıkları şikayetleri gelişebilir. Normal bireylerde bile önerdiğimiz günde 2-3 litre olan sıvı ihtiyacı, sıcak günlerde muhakkak alınmalıdır. Varisi olan hastalar özellikle bu havalarda şikayetleri aratacak çünkü sıcaklık zaten genişlemiş olan damarlarını daha da genişletip hastanın şikayetlerini artıracaktır.
Şeker (Diyabet) hastaların'nda sıvı kaybı olduğu zaman şeker koması riski çok artar. Bu hastalar da özellikle bol bol su tüketmelidirler. Diğer gruplara rahatça önerebileceğimiz meyve suları bu hastalarda riskli olabilir. Ayran kullanılabilir.